Một trong số những thử thách lớn trong chỉnh nha đó là đạt được kết quả hoàn hảo với loại khí cụ vừa thẩm mỹ vừa ít gây khó chịu. Hiện nay, “chỉnh nha bí mật” đang nhân được nhiều sự quan tâm. Nhu cầu thẩm mỹ ngày càng tăng ở nhóm bệnh nhân chỉnh nha người lớn, ngay cả khi đang trong quá trình điều trị, đã dẫn tới sự phát triển của phương pháp điều trị chỉnh nha bí mật hay chỉnh nha không nhìn thấy. Mắc cài và dây cung màu răng, máng trong suốt và điều trị niềng răng mặt trong là những biện pháp chỉnh nha bí mật hiện nay.
Tuy nhiên, mắc cài và dây cung dù có màu răng thì cũng sẽ rất dễ bị lộ khi nhìn gần. Hơn nữ, máng trong suốt không phải hoàn toàn không nihnf thấy, vì nó cũng là máng nhựa trong áp sát vào bề mặt răng, lại còn phải dán các attachment bằng nhựa lên mặt ngoài răng. Theo đúng nghĩa, chỉ có mắc cài mặt trong là khí cụ thực sự không nhìn thấy.
Về mặt cơ sinh học, các chuyên gia chỉnh nha đều thừa nhận rằng, niềng răng mặt trong mang lại neo chặn tốt hơn so với chỉnh nha mặt ngoài, và hiệu quả di chuyển răng thay đổi trong mỗi mặt phẳng, cụ thể là:
- Mặt phẳng đứng dọc (chiều trước-sau)
- Mặt phẳng đứng (chiều đứng)
- Mặt phẳng ngang (chiều ngang)
Trong mặt phẳng đứng dọc
Trong niềng răng mặt trong, vì mắc cài được gắn vào mặt trong răng, nên lực đi qua hoặc đi phía sau tâm cản (C.Res), tạo ra mô men làm các răng phía trước lún xuống hoặc nghiêng vào trong và làm các răng hàm lớn nghiêng xa (Hình 1). Hiệu quả này đặc biệt mạnh ở hàm dưới, do đó những bệnh nhân khớp cắn Loại III nhẹ sau giai đoạn làm đều sẽ trở thành khớp cắn Loại I. Tuy nhiên những bệnh nhân khớp cắn Loại II thì sẽ nặng thêm.
Hình 1 Trong mặt phẳng đứng dọc
Trong mặt phẳng đứng
Lực đi từ mặt trong tạo ra mô men ngược chiều kim đồng hồ, làm cho chân răng di chuyển ra phía môi, thân răng nghiêng về phía lưỡi (Hình 2). Do đó việc kiểm soát torque trong niềng răng mặt trong là rất quan trọng.
Hình 2 Trong mặt phẳng đứng
Trong mặt phẳng ngang
Do khoảng các liên mắc cài hẹp hơn, nên mô men xoay của ngẫu lực bên trong mắc cài nhỏ hơn, vì vậy điều chỉnh răng bị xoay mất nhiều thời gian hơn, và ngoài ra, do khoảng cách liên mắc cài hẹp, độ cứng của dây cung sẽ tăng lên. Do đó, cần sử dụng dây cung đàn hồi hơn với lực nhẹ hơn trong giai đoạn làm đều ban đầu (Hình 3).
Hình 3 Trong mặt phẳng ngang
Yếu tố cơ sinh học quan trọng nhất trong giai đoạn kéo lùi đối với niềng răng mặt trong đó là vector tổng hợp lực đi qua hoặc đi sau tâm cản, làm các răng cửa nghiêng về phía lưỡi hay còn gọi là nghiêng không kiểm soát. Trong niềng răng mặt trong, để đạt được di chuyển răng có kiểm soát hay tịnh tiến, hệ thống lực cần được tính toán xem xét các điểm sau đây:
- Mức độ kéo lùi
- Neo chăn
- Tỉ lệ mô men/lực
- Điểm đặt lực
- Hướng của lực
Yếu tố quan trọng nhất của cơ sinh học kéo lùi đó là điểm đặt lực và hướng của lực. Để có được hệ thống lực hợp lý nhằm tạo ra di chuyển răng tịnh tiến, chúng ta cần đưa điểm đặt lực về phía lợi 8-10 mm cả ở phía sau và phía trước. Việc này chỉ có thể thực hiện nếu sử dụng khí cụ neo chặn tạm thời (TADs hay minivis) và hook ở nhóm răng phía trước (Hình 4).
Hình 4 Minivis và hook để kiểm soát độ torque của nhóm răng trước trong quá trình kéo lùi
Hong và cộng sự đã trình bày chi tiết cách phối hợp minivis và hook để kiểm soát torque nhóm răng trước trong quá trình kéo lùi đối với niềng răng mặt trong (Hình 5).
- Hệ thống lực – di chuyển tịnh tiến các răng phía trước
- Di chuyển tịnh tiến và lún
- Di chuyển tịnh tiến
- Di chuyển tịnh tiến và trồi
- Hệ thống lực để di chuyển thân răng cửa về phía xa
- Nghiêng xa và lún
- Nghiêng xa
- Nghiêng xa và trồi
- Hệ thông lực để di chuyển chân răng cửa về phía xa
- Nghiêng xa và lún
- Nghiêng xa
- Nghiêng xa và trồi
Hình 5 Cơ sinh học minivis và hook trong niềng răng mặt trong.
Ghi nhớ những kiến thức cơ sinh học này, bác sĩ chỉnh nha cần lập kế hoạch cho cơ chế kéo nhằm kiểm soát tốt độ torque trong quá trình kéo đóng khoảng.
Chúng tôi đã điều trị thành công nhiều ca niềng răng mặt trong với sự trợ giúp của minivis và hook để kiểm soát tỉ lệ mô men/lực trong quá trình kéo lùi khối răng trước, nhờ vậy kiểm soát tốt độ torque của răng cửa, thân răng không bị quặp vào trong. Các bạn có thể xem thêm ở mục tin tức niềng răng mặt trong.